js-lesson-2

JavaScript Ma'lumot Turlari

1. Asosiy (Primitive) Ma'lumot Turlari

1. Number

   • Ta'rifi: Sonlarni ifodalash uchun ishlatiladi.

   • Misollar:

     console.log(Infinity, typeof Infinity); // Infinity qiymati va tipi
     console.log(12 / 0); // Infinity
     console.log(NaN, typeof NaN); // NaN (Not a Number)
     console.log(0 / 0); // NaN
     console.log(0b10110); // Binarny (21)
     console.log(0o4762); // Oktal (20050)
     console.log(0xa6b8f); // Hex (426671)
     console.log(0.68); // Float (0.68)
     console.log(0.1 + 0.2); // JavaScriptda noaniqlik (0.30000000000000004)
     console.log(12e5); // Ekspozitsiya (1200000)
     console.log(12e-5); // Ekspozitsiya (0.00012)
     console.log(123_456_789); // Numeric separator (123456789)

2. String

   • Ta'rifi: Matnli ma'lumotlarni ifodalash uchun ishlatiladi.

   • Misollar:

     let doubleQuote = "Abdulaziz Programmer";
     let singleQuote = 'Abdulaziz Programmer';
     let backTicks = `Abdulaziz Programmer`;

3. Undefined

   • Ta'rifi: O'zgaruvchi e'lon qilingan, lekin unga qiymat tayinlanmagan.

   • Misollar:

     let firstName;
     console.log(firstName); // undefined

4. Null

   • Ta'rifi: Bilinmaydigan yoki yo'q qiymatni anglatadi.

   • Misollar:

     let selected = null;
     console.log(typeof selected); // object (JavaScript xatosi)

5. Boolean

   • Ta'rifi: Haqiqiy yoki yolg'on qiymatlarni ifodalash uchun ishlatiladi.

   • Misollar:

     let isMarried = false;
     let isSingle = true;

6. BigInt

   • Ta'rifi: Katta butun sonlarni ifodalash uchun ishlatiladi.

   • Misollar:

     let b1 = 1231232312321312321321n;
     let b2 = BigInt(234343413213123123);

7. Symbol

   • Ta'rifi: Yunik qiymatlarni yaratish uchun ishlatiladi.

   • Misollar:

     let s1 = Symbol();
     let s2 = Symbol();
     console.log(s1 === s2); // false

2. Murakkab (Complex) Ma'lumot Turlari

1. Array (Massiv)

   • Ta'rifi: Bir nechta qiymatlarni saqlash uchun ishlatiladi.

   • Misollar:

     let arr = [1, 5, 'a', null, 'bcd', undefined];

2. Object (Obyekt)

   • Ta'rifi: Kalit-qiymat juftliklarini saqlash uchun ishlatiladi.

   • Misollar:

     let person = {
       firstName: "Abdulaziz",
       lastName: "Programmer",
       age: 24
     };

3. Operatorlar

1. Aritmetik Operatorlar

   • Ta'rifi: Sonli qiymatlarni hisoblash uchun ishlatiladi.

   • Misollar:

     let a = 5 + 2; // qo'shish
     let b = 5 - 2; // ayirish
     let c = 5 * 2; // ko'paytirish
     let d = 5 / 2; // bo'lish
     let e = 5 ** 2; // daraja
     let f = 5 % 2; // qoldiqli bo'lish

2. Tayinlash Operatorlari

   • Ta'rifi: Qiymatlarni o'zgaruvchilarga tayinlash uchun ishlatiladi.

   • Misollar:

     Operator	Misol	Qanday ishlaydi
     =	x = y	x = y
     +=	x += y	x = x + y
     -=	x -= y	x = x - y
     *=	x *= y	x = x * y
     /=	x /= y	x = x / y
     %=	x %= y	x = x % y
     **=	x **= y	x = x ** y

3. Taqqoslash Operatorlari

   • Ta'rifi: Qiymatlarni taqqoslash uchun ishlatiladi.

   • Misollar:

     Operator	Ta'rif
     ==	teng
     ===	teng qiymat va tur
     !=	teng emas
     !==	teng emas yoki tur teng emas
     >	kattaroq
     >=	kattaroq yoki teng
     <	kichikroq
     <=	kichikroq yoki teng

4. Mantiqiy Operatorlar

   • Ta'rifi: Boolean qiymatlar bilan ishlash uchun ishlatiladi.

   • Misollar:

     Operator	Ta'rif	Misollar
     &&	mantiqiy AND	true && true = true, true && false = false
     !	mantiqiy NOT	!true → false, !false → true

5. Bitwise Operatorlar

   • Ta'rifi: Bitlarga asoslangan operatsiyalarni amalga oshiradi.

   • Misollar:

     Operator	Ta'rif	Misol	Natija
     &	AND	5 & 1	1
     		OR	5
     ~	NOT	~5	10
     ^	XOR	5 ^ 1	4
     <<	chapga siljitish	5 << 1	10
     >>	o'ngga siljitish	5 >> 1	2
     >>>	unsigned o'ngga siljitish	5 >>> 1	2

6. Boshqa Operatorlar

   • Nullish Coalescing Operator (??): Null yoki undefined qiymatlar uchun zaxira qiymatni qaytaradi.
   • Conditional (ternary) Operator (?:): If-else shartlarini qisqartirish uchun ishlatiladi.
   • Optional Chaining Operator (?.): Ob'ektning mavjud bo'lmagan xususiyatlariga xavfsiz kirish imkonini beradi.

4. Math Objekti

1. Doimiylar

   • Math.E: Euler raqami
   • Math.PI: PI qiymati
   • Math.SQRT2: 2 ning kvadrat ildizi
   • Math.SQRT1_2: 1/2 ning kvadrat ildizi
   • Math.LN2: 2 ning tabiiy logarifmi
   • Math.LN10: 10 ning tabiiy logarifmi
   • Math.LOG2E: E ning 2 asosidagi logarifmi
   • Math.LOG10E: E ning 10 asosidagi logarifmi

2. Metodlar

   Metod	Ta'rif
   Math.round(x)	x ni eng yaqin butun songa yaxlitlaydi
   Math.trunc(x)	x ning butun qismini qaytaradi
   Math.ceil(x)	x ni eng yaqin yuqori butun songa yaxlitlaydi
   Math.floor(x)	x ni eng yaqin pastki butun songa yaxlitlaydi
   Math.sign(x)	Musbat, nol yoki manfiy qiymat qaytaradi
   Math.pow(x, y)	x ning y darajasini qaytaradi
   Math.sqrt(x)	x ning kvadrat ildizini qaytaradi
   Math.abs(x)	x ning musbat qiymatini qaytaradi
   Math.min(...args)	Minimal qiymatni qaytaradi
   Math.max(...args

) | Maksimal qiymatni qaytaradi | | Math.cos(x) | x burchakining kosinusini qaytaradi | | Math.sin(x) | x burchakining sinusini qaytaradi | | Math.random() | [0, 1) oraliqda tasodifiy son qaytaradi |

1. Tasodifiy Son
   • Tasodifiy son olish: Math.random() yordamida [0, 1) oraliqda tasodifiy son qaytariladi.
   • Interval oraliqda tasodifiy son olish: Math.floor(Math.random() * (max - min) ) + min; [min, max) yoki Math.floor(Math.random() * (max - min + 1) ) + min; [min, max] oraliqlarida.

Nazariy va Amaliy Savollar

1. Nazariy Savollar:
   • JavaScriptdagi asosiy ma'lumot turlari qanday?
   • null va undefined orasidagi farq nima?
   • Math obyektining qaysi metodlari mavjud va ular qanday ishlaydi?
2. Amaliy Savollar:
   • JavaScriptda sonli qiymatlarni qanday taqqoslaysiz?
   • Math.random() yordamida tasodifiy sonni qanday olish mumkin?
   • Array va Object ma'lumot turlarini qanday e'lon qilasiz va ulardan qanday foydalanasiz?

Umid qilamanki, bu ma'lumotlar sizga yordam beradi! Agar qo'shimcha savollar yoki tushunmovchiliklar bo'lsa, so'rang.