Skip to content
New issue

Have a question about this project? Sign up for a free GitHub account to open an issue and contact its maintainers and the community.

By clicking “Sign up for GitHub”, you agree to our terms of service and privacy statement. We’ll occasionally send you account related emails.

Already on GitHub? Sign in to your account

Request for adding a Macedonian version of the cheatsheet #92

Open
wants to merge 3 commits into
base: master
Choose a base branch
from
Open
Show file tree
Hide file tree
Changes from all commits
Commits
File filter

Filter by extension

Filter by extension

Conversations
Failed to load comments.
Loading
Jump to
Jump to file
Failed to load files.
Loading
Diff view
Diff view
2 changes: 1 addition & 1 deletion README.markdown
Original file line number Diff line number Diff line change
Expand Up @@ -18,7 +18,7 @@ This cheatsheet is available in many languages. Since the translation rely on vo
- [繁體中文版](https://github.com/0nn0/terminal-mac-cheatsheet/tree/master/繁體中文)
- [Bahasa Indonesia](https://github.com/0nn0/terminal-mac-cheatsheet/tree/master/Indonesia)
- [Deutsch](https://github.com/0nn0/terminal-mac-cheatsheet/tree/master/Deutsch)

- [Македонска верзија](https://github.com/0nn0/terminal-mac-cheatsheet/tree/master/Македонски)
## English Version

_Letters are shown capitalized for readability only._ _Capslock should be off._
Expand Down
147 changes: 147 additions & 0 deletions Македонски/README.markdown
Original file line number Diff line number Diff line change
@@ -0,0 +1,147 @@
# Кратенки за терминалот на Mac (основни команди)

## Македонска верзија

Преводот е изработен од [BBoushe](https://github.com/BBoushe)
_Големите букви служат за визуелна репрезентација._ _КАПСЛОК треабa да е изгаснат._

_На некои места во овој документ наизменично се користи терминот датотека и фајл. Правилниот превод е **датодека** меѓутоа во некои ситуации поедноставно и поразбирливо е да се преведе како **фајл**_

------------

### КРАТЕНКИ

| Команда | Опис |
| ----------- | ----------- |
| Ctrl + A | Оди на почетокот на линијата на која моментално пишуваш. Оваа команда работи и за повеќето полиња за пишување на системско ниво. Netbeans е еден исклучок. |
| Ctrl + E | Оди на крајот на линијата на која моментално пишуваш. Оваа команда работи и за повеќето полиња за пишување на системско ниво. Netbeans е еден исклучок. |
| Ctrl + L | Го брише/чисти екранот |
| Cmd + K | Го брише/чисти екранот (алтернативна верзија) |
| Ctrl + U | Исечи сѐ наназад до почеток на линијата |
| Ctrl + K | Исечи сѐ нанапред до крајот на линијата |
| Ctrl + W | Исечи еден збор наназад до првото празно место |
| Esc + Backspace | Исечи еден збор наназад до првиот знак т.е. првиот знак што не е буква |
| Ctrl + Y | Додаи/пејстирај тоа што било исечено од последната „исечи“ (cut) команда |
| Ctrl + H | Исто како `backspace` т.е. избриши буква/знак |
| Ctrl + C | Уби (прекини го) го процесот што моментално работи. Исто така бриште/чисти се на моменталната линија |
| Ctrl + D | Излези од моменталната `shell` околина кога нема процес што работи, или испрати EOF (крај на датотека) до процесот кој моментално работи |
| Ctrl + Z | Го поместува моменталниот процес во позадина и го става во мирување т.е. го суспендира. Командата `fg` го враќа во фокус |
| Ctrl + _ | Поништи (undo) ја предходната команда (командата се изведува со комбинација на `Ctrl + Shift + minus`) |
| Ctrl + T | Замени им го местото на последните две букви/знака пред курсорот |
| Ctrl + F | Помести го курсорот една буква/знак нанапред |
| Ctrl + B | Помести го курсорот една буква/знак наназад |
| Option + → | Помести го курсорот еден збор нанапред |
| Option + ← | Помести го курсорот еден збор наназад |
| Esc + T | Замени им го местото на последните два збора пред курсорот |
| Tab | Автоматски ги пополнива имињата на датотеки и папки |


### ГЛАВНИ КОМАНДИ

| Команда | Опис |
| ----------- | ----------- |
| cd [папка] | Менување на директориум, на пр. `cd Documents` |
| cd | Почетен директориум |
| cd ~ | Почетен директориум |
| cd / | Корен на дискот |
| cd - | Претходен директориум |
| ls | Прикажи ги датотеките во моменталниот директориум |
| ls -l | `ls` со опција за детална листа |
| ls -a | `ls` со опција за прикажување и на скриени датотеки |
| ls -lh| `ls` со опција за прикажување на човечки читливи големини на датотеки |
| ls -R | `ls` со опција за со опција за прикажување на целата содржина на директориумот рекурзивно прикажувајќи ги сите папки и нивните содржини |
| sudo [команда] | Извршување команда со привилегии на суперкорисник (Super User DO) |
| open [фајл] | Го отвара фајлот (како да е двокликнат) |
| top | Прикажува активни процеси. Притиснете `q` за излез |
| nano [фајл] | Отвора фајл со уредникот nano |
| vim [фајл] | Отвора фајл со уредникот vim |
| clear | Го брише/чисти екранот |
| reset | Го ресетира приказот на терминалот |

### ПОВРЗУВАЊЕ КОМАНДИ

| Команда | Опис |
| ----------- | ----------- |
| [команда-А]; [команда-Б] | Извршување команда А, а потоа Б, без оглед на успехот на А |
| [команда-А] && [команда-Б] | Извршување команда Б, ако А е успешна |
| [команда-А] \|\| [команда-Б] | Извршување команда Б, ако А не успее |
| [команда-А] & | Извршување команда А во позадина |

### ПОВРЗУВАЊЕ СО ЦЕВКА (ПАЈП)
<small>Пајпирање или piping е термин во `shell` и `unix` скрипти што претставува процес на извршување на команда, потоа зимање на излезот или резултатот на таа команда и користење како влез на наредната команда во цевката. Овој процес може да се продолжи се додека има команди во цевката.</small>
<br>

| Копче/Команда | Опис |
| ----------- | ----------- |
| [команда-а] \| [команда-б] | Извршување команда А и проследување на резултатот на команда Б, на пр. `ls -l | awk '{print $9}'` |

### КРАТЕНКИ ЗА ИСТОРИЈА НА КОМАНДИ

| Команда | Опис |
| ----------- | ----------- |
| history n | Прикажува историја на внесени команди – додајте број за да ограничите на последни n команди |
| Ctrl + R | Интерактивно пребарување низ претходно внесени команди |
| ![вредност] | Извршување на последната команда што започнува со ‘вредност’. На пр. `ls -l` па потоа `!l` ја извршува последната команда која почнува на `l` |
| ![вредност]:p | Прикажување во терминалот на последната команда што започнува со ‘вредност’ |
| !! | Извршување на последната внесена команда |
| !!:p | Прикажување во конзолата на последната внесена команда |

### УПРАВУВАЊЕ СО ФАЈЛОВИ

| Команда | Опис |
| ----------- | ----------- |
| touch [фајл] | Креира нов фајл |
| pwd | Целосна патека до работниот директориум |
| . | Тековна папка, на пр. `ls .` |
| \.\. | Родителски/обвивачки директориум, на пр. `ls ..`. Може да го сфатиме и како едно ниво погоре во контектс на моменталниот директориумот |
| ls -l \.\. | Детална листа на родителскиот директориум |
| cd \.\./\.\./ | Преместување две нивоа погоре |
| cat [фајл] | Испринтај содржина на фајл на екран |
| rm [фајл] | Бришење фајл, на пр. `rm data.tmp` |
| rm -i [фајл] | Бришење со потврда |
| rm -r [директориум] | Бришење директориум и содржина т.е. рекурзивно бришење |
| rm -f [фајл] | Присилно бришење без потврда |
| cp [фајл] [новфајл] | Копира фајл во нов фајл |
| cp [фајл] [директориум] | Копира фајл во директориум |
| mv [фајл] [ново име] | Преместување/Преименување, на пр. `mv file1.ad /tmp`. Ако е во рамки на иста папка е преименување ако е во рамку на друга папка е преместување |
| pbcopy < [фајл] | Копирање на содржината на фајлот спремен за залепување/пејстирање т.е. во `clipboard` |
| pbpaste | Залепување/пејстирање на содржината од `clipboard` |
| pbpaste > [фајл] | Залепување на содржината од `clipboard` во фајл, `pbpaste > paste-test.txt` |

### УПРАВУВАЊЕ СО ДИРЕКТОРИУМИ/ПАПКИ

ДИРЕКТОРИУМ = ПАПКА

| Команда | Опис |
| ----------- | ----------- |
| mkdir [папка] | Креира нов директориум |
| mkdir -p [папка]/[папка] | Креира вгнездени директориуми |
| rmdir [папка] | Брише директориум (само празни директориуми) |
| rm -R [папка] | Брише директориум и содржина |
| less [фајл]| Прикажување на содржината на фајлот во делови според големината на екранот |
| [команда] > [фајл] | Испраќа излез во фајл, имајќи предвид дека ќе се препише |
| [команда] >> [фајл] | Додава излез во постоечки фајл |
| [команда] < [фајл] | Наложува командата да ја прочита содржината од фајл. Со други зборови змеи влез на команда од фајл |

### ПРЕБАРУВАЊЕ

| Команда | Опис |
| ----------- | ----------- |
| find [папка] -name [шаблон_за_пребарување] | Пребарување фајлови, на пр. `find /Users -name "file.txt"` |
| grep [шаблон_за_пребарување] [фајл] | Пребарување на сите линии што го содржат шаблонот, на пр. `grep "Tom" file.txt` |
| grep -r [шаблон_за_пребарување] [папка] | Рекурзивно пребарување во сите фајлови во одреден директориум за сите линии што го содржат шаблонот |
| grep -v [шаблон_за_пребарување] [фајл] | Пребарување на сите линии што НЕ го содржат шаблонот |
| grep -i [шаблон_за_пребарување] [фајл] | Пребарување на сите линии што го содржат шаблонот без разлика на големината на буквите |
| mdfind [шаблон_за_пребарување] | Spotlight пребарување на фајлови (име, содржина, други метаподатоци), на пр. `mdfind skateboard` |
| mdfind -onlyin [папка] -name [шаблон] | Spotlight пребарување на фајлови чии имиња одговараат на шаблонот во дадениот директориум |

### ПОМОШ

| Команда | Опис |
| ----------- | ----------- |
| [команда] -h | Прикажува помош за командата, т.е. прикажува упатство за користење на командата |
| [команда] --help | Слично како и опција `-h` |
| info [команда] | Нуди детални информации за командата. Во најновата верзија на `zsh` терминалот не доаѓа инсталирана, треба да се инсталира мануелно |
| man [команда] | Прикажување на упатството за [команда]. Исто како и претходната команда, нуди детално упатство за командата |
| apropos [шаблон_за_пребарување] | Пребарува команди со клучни зборови во описот пр. `apropos details` ќе ги пребара сите команди кои во описот го имаат шаблонот|
| whatis [шаблон_за_пребарување] | Печати опис од еден ред за команди кои во името или нивниот опис го содржат тој шаблон|